Vo vremeto na Sv. Kliment Ohridski


      Vistinskoto vleguvawe na Struga vo istorijata zapo~nuva vo vremeto na vladeeweto na spomenatite bugarski monarsi (Boris i Simeon), bidej}i tokmu toga{ pristignal vo Kutmi~evica - po niza surovi izma~uvawa i gonewa - u~enikot na Solunskite bra}a (Konstantin Filozof i Metodij) - Kliment Ohridski. Blagorodnata prosvetna i misionersko-verska dejnost na Klimenta ja opfa}a postepeno i Struga koja, spored site dosega{ni poverojatni pretpostavki za odreduvawe na granicite na oblasta Kutmi~evica, se nao|ala vo nejzin sostav, i toa vo nejzinite sredi{ni regioni.

      Kliment Ohridski (835-916) razvil golema dejnost vo Struga i Stru{ko, kako i vo site drugi delovi na Makedonija, {to toga{ se nao|ale pod vlasta na bugarskata dr`ava, se razbira, otkako stanal Episkop veli~ki ili - kako {to se sre}ava vo starite istoriski izvori - "prv episkop na slovenski jazik".

      Kliment e navistina neumoren seja~ na mladata makedonska pismenost, prosveta i kultura voop{to. Toj patuva nasekade i sozdava pomali i pogolemi u~eni~ki grupi. Takvi svoi grupi nesomneno imal i vo Struga i Stru{ko. Kliment gi osposobil mladite `ednici za znaewe da ja {irat novata makedonska pismenost niz site toga{ni naselbi vo Stru{ko; toj li~no im pomagal da sozdavaat kelijni u~ili{ta pri crkvite i manastirite vo taa oblast, odamna hristijanizirana.

      Za povremenoto prisustvo na Klimenta Ohridski vo Struga, svedo~at, pokraj drugoto, i nekoi toponimski imiwa. Taka se zapazeni do denes slednite imiwa: Klimetica, reki~ka, leva pritoka na Crn Drim {to te~ela od zapad kon istok, i Kliment Maalo, vo jugozapadniot del na Struga, severno od reki~kata Klimetica. Ima i drugi sli~ni potvrdi povrzani so legendi za nekoi mesnosti vo Stru{ko.

      Interesno e deka pro~ueniot Klimentov manastir "Sveti Pantelejmon", izgraden vo Ohrid, spored zapazen dokument, bil izdr`uvan od prihodi {to mu gi dostavuvale, glavno vo natura, slednite stru{ki sela: Vev~ani, Vrani{ta, Dolna Belica, Kulin ^iflik, Lo`ani, Misle{evo, Moroi{ta i Orman, a isto taka i od Planinata Belica i od ribnoto lovi{te (daljanot) vo gradot. Site spomenati naselbi bile zadol`eni, so vladetelska povelba, da gi nadomestuvaat potrebite na Klimentoviot manastir.