Vo 20-tiot vek, vo vtorata faza na prerodbata na makedonskiot narod, izrasnaa novi sili, nepoznati za Struga vo 19-tiot vek. Se pojavija prvite tvorci i u~iteli na likovnata umetnost, prvite sovremeni umetnici. Toga{ koga se postavuvaa temelite na makedonskata Moderna, me|u najgolemite i najzaslu`nite likovni umetnici vo Makedonija se najde i eden stru`anec - umetnikot Vangel Koxoman. Podocna kon nego se pridru`ija u{te trojca umetnici: Stefan Nestoroski, Ilija Axievski i Stojan Razmoski.

Vangel Koxoman: Avtoportret (1940)

D-r Nikola Nezlobinski (skulptura od Ilija Axievski)

Andon Dukov (skulptura od Stefan Nestorovski)

      Vangel Koxoman svoeto obrazovanie go dobil vo Struga, Ohrid i Belgrad. Vo Struga zavr{il osnovno u~ili{te, vo Ohrid gimnazija, a vo Belgrad umetni~ka {kola. Natamo{nite studii gi prodol`il vo Italija i Francija. Koxoman ne e prv stru`anec {to zavr{il visoka {kola. I pred nego, a i negovi sovremenici, se zdobile so visoka {kolska naobrazba. Me|utoa, Koxoman e prv stru`anec, i ne samo stru`anec, {to vo Zapadna Makedonija, od Bitola do Mokra, zavr{il umetni~ka {kola i {to stanal profesor po likovno vospituvawe vo Makedonija. Zatoa so pravo se smeta za eden od nekolkute pioneri na makedonskata Moderna i na sovremenata makedonska umetnost voop{to.

Spomenik na borcite od Ilindenskoto vostanie i od Vtorata Svetska Vojna vo selo Ta{moruni{ta (Avtor: akademski slikar Stefan Nestorovski)

      Vangel Koxoman e zna~aen i kako tvorec. Negovata pedago{ka rabota ~ini celina so negovata aktivnost kako umetnik. U{te so prvite nastapi kako umetnik, kritikata go postavi me|u nadarenite obrazovani jugoslovenski umetnici. Negovite so~ni akvareli, studiozni portreti i polni so iskonska sila pejsa`i, mu osiguraa mesto me|u vidnite makedonski umetnici. Zatoa so pravo mo`e da se ka`e deka toa {to bile bra}ata Miladinovci za Struga vo 19-tiot vek, vo 20-tiot vek toa e Vangel Koxoman.

Stojan Razmovski: "Galebi"

      Vtorata generacija likovni umetnici {to sozdavaat umetni~ki spomenici - dela zna~ajni za istorijata na Struga i Stru{ko (i za Makedonija po{iroko) ja ~inat trojcata gorespomenati umetnici. Nestorovski i Axievski se od Struga, a Stojan Razmovski od s. Vev~ani. Nivnoto dela e seu{te vo razvoj i istorijata, taa u~itelka na narodite, doprva }e go dade svojot sud.