Pe{terna crkva Sv. Arhangel Mihail vo Rado`da


      Vo eden od najubavite predeli na zapadniot breg od Ohridskoto Ezero, nad selo Rado`da, vo prirodnite pe{teri {to se nao|aat edna nad druga, visoko vo karpite, bila izgradena pe{terna crkva posvetena na Vojskovoditelot na Nebesnite Sili - Arhangelot Mihail. Vo celost dene{niot arhitektonski izgled na crkvata go dobila vo 14-ti vek, koga isto taka e naslikana so nov `ivopis.



Pogled na nadvore{nosta na crkvata.


Pogled na vlezot na crkvata.

      Del od otkrienite freski vo pripratata poteknuvaat od 12-ti vek, i istite poka`uvaat deka pomladite zografi, koi do{le stotina godini podocna da ja naslikaat crkvata, ne go uni{tile dolniot sloj na fresko - `ivopisot i vo osnova ja po~ituvale starata tematika. Bi nabrojale samo nekolku kompozicii koi navistina go zaslu`uvaat vnimanieto na nau~nata javnost. Kompozicijata "^udoto vo Hona" so naslikaniot izvonreden lik na Arhangelot Mihail - scena koja se vbrojuva me|u najstarite pretstavi vo yidnoto slikarstvo na celokupnata hristijanska umetnost.



^udoto vo Hona, freska od crkvata, 13-ti vek.

      Pokraj naslikanite kompozicii od ciklusot na Golemite Praznici i stradawata Hristovi bi go napomenale novootkrieniot lik na patronot i za{titnikot na gradot Ohrid - Sveti Kliment. Slikarstvoto vo ovaa pe{terna crkva e edno od poslednite dela na ohridskata slikarska {kola od 14-ti vek. Vo osnova se zadr`ani sodr`ajnite i ikonografski ramki na pretstavite, no sepak se ~uvstvuva oddale~uvawe od postarite dela na ohridskiot slikarski krug. Naslikanite likovi ja gubat plemenitosta na slikarskata materija, gi napu{taat klasi~nite oblici, a kompoziciite dobivaat osobenosti na rastegnata narodna rasprika`anost. Takviot ilustrativen odnos, od druga strana, go simnuva religioznoto si`e na freskite od viso~inata na apstraktnata bogoslovska u~enost i go pribli`uva kon obi~nite lu|e.



Voznesenie Hristovo, freska od 14-ti vek.


Tajnata ve~era, u{te edna freska od crkvata, 13-ti vek.

      Treba da se napomene deka pe{ternata crkva posvetena na Arhangel Mihail go prodol`ila kontinuitetot na svoeto `iveewe od damnina, pa se do skore{no vreme, a za toa svedo~i i obnoveniot ikonostas so ~esniot krst koj poteknuva od 1840 godina. Krstot e so skromni likovni vrednosti, no istiot e zna~aen poradi pokompleksnoto sogleduvawe na prou~uvaweto na mija~kata umetni~ka {kola od 19-tiot vek.